اثر مسمومیت با آمونیاک و نیتریت بر مکانیسم‌های آنتی‌اکسیدانی ماهیان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز،

2 دانشکده دامپزشکی، دانشگاه چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

وجود ترکیبات نیتروژنی مثل آمونیاک و نیتریت، در مقادیر بیشتر از حد مجاز، می‌تواند باعث مسمومیت حاد در آبزیان و تاثیر بر اکوسیستم‌های آبی شود، از طرفی ورود این مواد شیمیایی به بدن ماهی می‌تواند باعث تولید رادیکال‌های آزاد شود که به عنوان عوامل مساعد کننده در بروز بیماری‌های مختلف موثر هستند. ازمهمترین رادیکال‌های آزاد، فرم های فعال اکسیژن هستند که از طریق مسیرهای مختلف متابولیکی مانند متابولیسم هوازی در زنجیره تنفسی میتوکندری، تولیدمی‌شوند. آنتی اکسیدان‌‌ها، عوامل محافظت کننده دربرابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌‌های آزاد می‌باشند و به‌راحتی می‌توانند با رادیکال‌های آزاد، مقابله کرده و واکنش زنجیره‌ای آنها را قبل از هر گونه تخریب مولکول‌های حیاتی، پایان دهند. عدم تعادل میان تولید رادیکال‌های آزاد و دفاع‌های آنتی‌اکسیدانی منجر به ایجاد استرسی به نام استرس اکسیداتیومی‌شود. در واقع استرس اکسیداتیو تعادل میان اکسیدان‌ها و آنتی‌اکسیدان‌هارا به نفع اکسیدان‌ها به‌هم زده که باعث اکسیداسیون مولکول‌های زیستی مانند پروتئین‌ها، اسید‌های نوکلئیک، لیپید‌ها و کربوهیدرات شده و منجر به آسیب سلولی می شود. در این مقاله اثر آمونیاک و نیتریت به عنوان عوامل اکسیدانی بر سیستم آنتی‌اکسیدانی از جمله گلوتاتیون، سوپراکسیددیسموتاز، کاتالاز، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل و مالون دی‌آلدئید در ماهیان مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها